Giriş:

Aşının bireysel ve toplumsal pek çok faydası olmasına rağmen ‘Aşı Kararsızlığı’ aşıyla önlenebilir hastalıkların sayısında artışa neden oldu. Çalışmamızın amacı, aşı tereddütüne neden olan fikirlerin geleneksel tıp uygulamalarına ve ilaçlara uyum konusundaki etkisini belirlemek ve ebeveynlerin geleneksel ve tamamlayıcı tıp (GETAT) yöntemlerini tercih etme oranını belirlemektir.

Gereç ve Yöntem:

Bu çalışma 2017-2022 yılları arasında 8 yaş altı çocuklarında aşıyı reddeden ebeveynler üzerinde yapıldı. Aşılanan çocukların yaş ve cinsiyet açısından eşleştirilen ebeveynleri kontrol grubu olarak belirlendi. Ailelerin demografik özellikleri, eğitim düzeyleri, sağlıklı çocuk takibi ve gebelik takibine uyum oranları, GETAT uygulamalarını tercih oranları karşılaştırıldı.

Bulgular:

Çalışmaya 61’i aşı reddi, 62’si kontrol grubu olmak üzere toplam 123 aile dahil edildi. Aşılamayı reddeden ebeveynlerin oranının son beş yılda arttığı belirlendi. Çalışma grubunda eğitim düzeyi daha yüksek bulundu (p=0,019). Aşının reddedilme nedenleri arasında en sık aşı içeriğine güvensizlik (%72,1) ve dini inançlara uymama (%49,1) yer aldı. Ayrıca çalışma grubunda annelerin gebelikte profilaktik vitamin kullanımı ve tetanoz aşısı yaptırma oranlarının daha düşük olduğu belirlendi (p<0,01). Aşıyı reddeden grupta bebeklere yönelik D vitamini ve demir profilaksisine uyum oranı daha düşük iken (p<0,01), GETAT tercih oranı daha yüksekti (p<0,01).

Sonuç:

Aşı tereddütü, bireysel, dini, politik ve sosyolojik pek çok faktörün rol oynadığı, halk sağlığını etkileyen karmaşık bir konudur. Son yıllarda yapılan çalışmalarda olduğu gibi bu araştırma da aşı reddinin en önemli nedeninin “güvensizlik” olduğunu gösteriyor. Aşıyı reddeden grubun eğitim seviyesinin yüksek olması da bu güvensizliğin göstergesi olabilir. Sadece aşının reddedilmesi değil, vitamin ilaçlarının kullanılmaması da güven eksikliğiyle bağlantılı gibi görünüyor. Bu da GETAT yöntemlerinin daha çok tercih edilmesine neden olabilir. Bu sonuçlar, aşıya güvenin sağlanmasının aşı tereddütleriyle mücadelede en büyük adım olduğunu gösteriyor.

Anahtar Kelimeler: Aşı tereddütü, aşı reddi, güven, geleneksel ve tamamlayıcı tıp