ÖZET

Giriş:

Çocukluk çağı obezitesi önemli bir halk sağlığı sorunudur ve giderek artmaktadır. Medyada sağlıksız gıda reklamlarının yaygınlaşması obeziteye katkıda bulunabilmektedir. Bu çalışma, Türkiye’deki televizyon kanallarında yayımlanan gıda reklamlarının içerik analizini yapmayı amaçlamaktadır.

Gereç ve Yöntem:

Kesitsel tipteki bu araştırmaya Televizyon İzleme Araştırmaları Anonim Şirketi 2016 verilerine göre en yüksek reytinge sahip 6 TV kanalı dahil edilmiştir. Zamansal ilişkinin karşılaştırılabilmesi amacıyla primetime (PT, 20:00-23:00) ve off prime time (OPT, 17:00-19:59) zaman dilimleri değerlendirmeye alınmıştır. Veriler 13-19 Ekim 2017 tarihleri arasında toplanmıştır. Standardizasyon için, gıda gruplamaları daha önce yayımlanmış literatüre ve Türkiye’ye Özgü Besin ve Beslenme Rehberi’ne dayanılarak yapılmıştır. Tanımlayıcı istatistikler için frekans ve yüzdeler verilmiş, kategorik değişkenlerin karşılaştırılmasında kikare testi kullanılmıştır.

Bulgular:

Toplam 2.740 gıda reklamı değerlendirilmiştir. Bunların 1.732’si (%63,2) sağlıksız, sadece 124’ü (%4,5) sağlıklı ve 884’ü (%32,3) diğer gıda reklamı türündedir. OPT döneminde (%65,5) PT döneminden (%60,2) daha fazla sağlıksız gıda reklamı bulunmaktadır (p=0,005). En çok yayımlanan sağlıksız gıda reklamları kek, kurabiye ve bisküvi iken sağlıksız içecek reklamları kola, gazlı içecekler ve aromalı soda reklamlarıdır.

Sonuç:

Türkiye’deki televizyon kanallarında yayımlanan her 3 gıda reklamından 2’si sağlıksız gıda reklamıdır. Bir çocuk günde sadece 2 saat televizyon izlemesi durumunda haftada ortalama 96 sağlıksız gıda reklamına maruz kalmaktadır.