“Ülkesini, yüksek istiklâlini korumasini bilen Türk milleti, dilini de yabanci diller boyundurugundan kurtarmalidir.”Mustafa Kemal Atatürk 2 Eylül 1930
Bakteride direnç, dogal seçilim yasalarina karsi savasim ve soyun sürmesi açisindan yasamsal bir sorundur. Antibiyotik kullanimi, dogal seçilimin kosullarini -giderek- agirlastirmakta; böylece, daha çok direnebilen bakteriler yasam sansi bulmaktadir.Direnç kalitimsal bir özelliktir; ‘ata bakteri’den yapisal bir özellik olarak kalitilir ya da bir kalitsal degisiklik sonucu ortaya çikar. Kalitsal degisiklik, kromozomda mutasyonla gelisir ya da bir baska bakteriden aktarilan ya da ortamdan alinan bir plazmid (DNA çemberi) ya da transpozon (plazmidler ve kromozom arasinda ‘siçrayabilen’ DNA parçasi) ile edinilir.Birçok bakteride çesitli antibiyotik direnç düzenekleri söz konusudur (1).1.Antibiyotigi etkisiz kilan enzim üretimi (beta-laktamazlar)2.Bakterinin dis ya da iç zarinda geçirgenlik azalimi (porinlerin yapisal degisikligi, kaybi)3.Antibiyotigin dis-atim pompasi ile bakteri disina atilmasi4.Hücre duvarindaki antibiyotik hedeflerinde yapisal degisiklik (PBP degisikligi)5.Ribozomdaki antibiyotik hedeflerinde yapisal degisiklik6.Antibiyotiklerin hedefledigi enzimlerin asiri yapimi7.Antibiyotik hedefi enzimin kullanilmamasi; antibiyotik etkisinin bosa çikarilmasi
Dirençli Gram-negatif bakteri enfeksiyonlari
Günümüzde dirençli Gram-negatif bakteri enfeksiyonlarindan kastedilen Pseudomonas aeruginosa, Klebsiella pneumoniae, E. coli, Enterobacter ve Acinetobacter enfeksiyonlaridir (3,4). Hastane, özellikle yogun bakim birimi enfeksiyonu etkeni olarak en sik karsilasilan Gram-negatif bakteriler olan bu basiller, çogul antibiyotik direnci ve enfeksiyonlarinda yüksek ölüm orani ile önem tasir. Son yillarda Türkiye’de Acinetobacter, Enterobacter’e göre daha önde bir yogun bakim birimi enfeksiyonu etkeni konumuna gelmistir (5,6). Stenotrophomonas maltophilia ve Burkholderia cepacia da önemi giderek artan dirençli Gram-negatif bakterilerdir (3,4).
1. Opal SM, Medeiros AA. Molecular mechanisms of antibiotic resistance in bacteria. Mandell GL, Bennett JE, Dolin R, ed. Mandell, Douglas and Bennett’s Principles and Practice of Infectious Diseases, . ed. Philadelphia: Elsevier Churchill Livingstone. 6;2005:70-253.
2. French GL. Enterococci and vancomycin resistance. Clin Infect Dis . 1998;27:0-83.
3. Livermore DM. Bacterial resistance: origins, epidemiology, and impact. Clin Infect Dis . 2003;36:0-23.
4. McDonald LC. Trends in antimicrobial resistance in health care-associated pathogens and effect on treatment. CID 2006:42 (Suppl 2). 0;0:0-0.
5. 6.Akalin H. Çogul dirençli gram negatif bakteriler. Doganay M, Ünal S (ed). Hastane Infeksiyonlari. Ankara: Bilimsel Tip Yayinevi, 2003:. 0;0:87-269.
6. Shah AA, Hasan F, Ahmed S, Hameed A. Characteristics, epidemiology and clinical importance of emerging strains of Gram-negative bacilli producing extended-spectrum beta-lactamases. Res Microbiol. . 2004;155:21-409.
7. Vahaboglu H, Hall LM, Mulazimoglu L, Dodanli S, Yildirim I, Livermore DM. Resistance to extended-spectrum cephalosporins, caused by PER-1 beta-lactamase, in Salmonella typimurium from Istanbul, Turkey. J Med Microbiol . 1995;43:9-294.
8. Vahaboglu H, Ozturk R, Aygun G, et al. Widespread detection of PER-1-type extended-spectrum beta-lactamases among nosocomial Acinetobacter and Pseudomonas aeruginosa isolates in Turkey: a nationwide multicenter study [published erratum appears in Antimicrob Agents Chemother 1998 42: 484]. Antimicrob Agents Chemother . 1997;41:9-2265.
9. Carmeli Y, Troillet N, Eliopoulos GM, Samore MH. Emergence of antibiotic- resistant Pseudomonas aeruginosa: comparison of risks associated with different antipseudomonal agents. Antimicrob Agents Chemother . 1999;43:82-1379.
10. Vahaboglu H. Çogul dirençli nonfermentatif Gram-negatif basiller. Hastane Infeksiyonlari Dergisi . 2000;4:5-222.
11. Hoshino K, Ishida H, Okumura R, Nakayama K, Hayakawa I. MexAB-OprM pump spesific inhibitor: utility of the new type efflux pump inhibitor against multi-drug resistant Pseudomonas aeruginosa, including carbapenem resistant strains. Program and abstracts of the 42nd Interscience Conference on Antimicrobial Agents and Chemotherapy September 27-30, . 2002;0:0-0.
12. Erb A, Sturmer T, Marre R, Brenner H. Prevalence of antibiotic resistance in Escherichia coli: overview of geographical, temporal, and methodological variations. Eur J Clin Microbiol Infect Dis. . 2007;26:83-90.
13. Silva J, Gatica R, Aguilar C, et al. Outbreak of infection with extended-spectrum beta-lactamase-producing Klebsiella pneumoniae in a Mexican-hospital. J Clin Microbiol . 2001;39:6-3193.
14. Giamarellou H. Multidrug resistance in Gram-negative bacteria that produce extended-spectrum beta-lactamases (ESBLs). Clin Microbiol Infect. . 2005;0:1-16.
15. Kaye KS, Cosgrove S, Harris A, Eliopoulos GM, Carmeli Y. Risk factors for emergence of resistance to broad-spectrum cephalosporins among Enterobacter spp. Antimicrob Agents Chemother . 2001;45:30-2628.
16. Tseng YC, Wang JT, Wu FL, Chen YC, Chie WC, Chang SC. Prognosis of adult patients with bacteremia caused by extensively resistant Acinetobacter baumannii. Diagn Microbiol Infect Dis . 2007;59:90-181.
17. Lee A, Lofland D, Madsen D, Warren MS, Plesiat P, Lomovskaya O. Efflux pump inhibitors enhance the activity of aminoglycosides in Pseudomonas aeruginosa. Program and abstracts of the 42nd Interscience Conference on Antimicrobial Agents and Chemotherapy September 27-30, . 2002;0:0-0.