Yenidogan ve prematüre için sistemik hipertansiyonun tanimi: ayni postkonsepsiyonel yastaki yenidoganlarin ortalama kan basinci ile karsilastirildiginda sistolik ve/veya diastolik kan basincinin kalici olarak ortalamanin +2 standard deviasyonundan yüksek olmasidir. Bu konuda en çok kullanilan grafikler Zubrow ve arkadaslari tarafindan 695 infant üzerinden gelistirilen grafiklerdir. Bir aydan sonra yani yenidogan döneminden sonra infanside hipertansiyon tanimi ise ayni yasa ve cinse göre sistolik veya diastolik kan basinçlarin %95 üstünde olmasidir. Normal degerler ikinci Task Force raporunda bulunabilir. Hiç bir zaman tek ölçümle hipertansiyon tanisi konmaz ve kritik durumdaki bebekler monitorize edildikleri için monitor takiplerinde en az bir kaç saat devam eden kan basinci yüksekligi ile tani konulur ve uygun arastirmalar yapilip tedavi baslanmalidir.
Insidans
Yenidoganda hipertansiyon insidansi oldukça düsüktür. Saglikli yenidoganda insidans %0.2 olup, yüksek riskli yenidoganlarda bu oran %0.7 ile %2.5 arasinda degismektedir. Riskli infant grubuna umblikal arter kateterizasyonu, bronkopulmoner displazi girmektedir. Bir seride PDA ve intraventriküler hemoraji de risk faktörü olarak belirtilmistir.
Etyoloji ve Patofizyoloji
Çesitli etyolojik faktörler bilinmekle beraber hipertansiyonunlu yenidoganda ancak 1/3 oraninda etyolojik faktör saptanabilmektedir. Etyolojik faktörler arasinda en önde gelenleri renovasküler nedenler, renal hastaliklar ve bronkopulmoner displazidir.
Renovasküler Hipertansiyon
En önemli renovasküler hipertansiyon nedenleri1. Aortik veya renal tromboembolizmdir (çogunlukla umblikal kateterizasyona bagli)2. Konjenital renal arter hipoplazi veya stenozu3. Segmental intimal hiperplazi4. Idiopatik arterial kalsifikasyon5. Galaktosialidosis6. Renal arterin intramural hematomu7. Renal ven trombosu8. Renal artere distan basi (hidronefrotik böbrek, adrenal kanama, ürinom)
Bronkopulmoner Displazi
Bronkopulmoner displazideki hipertansiyonun nedeni tam olarak bulunamamakla birlikte hipoksemi sebep olabilir. Ayrica brankopulmoner displazi için kullanilan ilaçlardan teofilin ve kortikosteroidlerin etkisi de unutulmamalidir.
Renal Nedenler
1. Polikistik böbrek hastaligi2. Renal hipodisplazi3. Hidronefroz: UPJ darligi, intraabdominal kitlelerin yol açtigi üreter obstrüksiyonu4. Renal parankimal hastalik: siddetli ATN, intersitisiel nefrit veya kortikal nekroz
Genetik Nedenler
1. Tek gen hipertansiyonu: Liddle sendromu, Glukokortikoid yanitli hipertansiyon, Gordon sendromu (pseudohipoaldosteronizm tip II)2. Sendromlarin parçasi olan hipertansiyon (Williams sendromu, Turner sendromu, neurofibromatosis ve Cockayne sendromu)Çogunlukla yenidogan döneminden sonra ortaya çikarlar.
Diger Nedenler
1. Aort koarktasyonu2. Endokrin nedenler: Konjenital adrenal hiperplazi, hiperaldosteronizm ve hipertiroidi3. Tümörler: Wilms tümörü, mezoblastik nefroma, nöroblastom4. Nörolojik nedenler: intrakranial hipertansiyon, nöbet, familial disotonomi5. Latrojenik nedenler
Klinik Bulgular ve Tani
Hafif ve orta derecedeki hipertansiyon asemptomatik olabilir. Kalp yetmezligi, havale, beslenme güçlügü ve laterji nonspesifik bulgulardir.Fizik incelemede tansiyon 4 ekstremiteden ölçülmeli. Yüzde dismorfik görüntü olup olmadigi degerlendirilmeli ve dikkatli kardiak ve abdominal muayene yapilmali.Tani için idrar analizi, kan biokimyasi tüm infantlarda yapilmali. Düsünülen etyolojiye göre abdominal veya renal ultrasonografi, aorta ve renal arterlerin dopleri, renal sintigrafi gerekirse MRI, CT anjiografi yapilabilir.
Tedavi
Oral antihipertansif ajanlar tabloda görülmektedir.Yenidogan hipertansiyonun nedenleri tani ve tedavisinin disinda diger önemli bir konu prematürelerde ve özelikle düsük dogum agirlikli bebeklerin ilerleyen yaslarda hipertansiyona olusturma sanslarinin daha yüksek oldugu gerçegidir o nedenle pediatristlere bu bebeklerin uzun dönem izlenmesinde önemli roller düsmektedir.