“Ülkesini, yüksek istiklâlini korumasini bilen Türk milleti, dilini de yabanci diller boyundurugundan kurtarmalidir.”Mustafa Kemal Atatürk 2 Eylül 1930
Bakteride direnç, dogal seçilim yasalarina karsi savasim ve soyun sürmesi açisindan yasamsal bir sorundur. Antibiyotik kullanimi, dogal seçilimin kosullarini -giderek- agirlastirmakta; böylece, daha çok direnebilen bakteriler yasam sansi bulmaktadir.Direnç kalitimsal bir özelliktir; ‘ata bakteri’den yapisal bir özellik olarak kalitilir ya da bir kalitsal degisiklik sonucu ortaya çikar. Kalitsal degisiklik, kromozomda mutasyonla gelisir ya da bir baska bakteriden aktarilan ya da ortamdan alinan bir plazmid (DNA çemberi) ya da transpozon (plazmidler ve kromozom arasinda ‘siçrayabilen’ DNA parçasi) ile edinilir.Birçok bakteride çesitli antibiyotik direnç düzenekleri söz konusudur (1).1.Antibiyotigi etkisiz kilan enzim üretimi (beta-laktamazlar)2.Bakterinin dis ya da iç zarinda geçirgenlik azalimi (porinlerin yapisal degisikligi, kaybi)3.Antibiyotigin dis-atim pompasi ile bakteri disina atilmasi4.Hücre duvarindaki antibiyotik hedeflerinde yapisal degisiklik (PBP degisikligi)5.Ribozomdaki antibiyotik hedeflerinde yapisal degisiklik6.Antibiyotiklerin hedefledigi enzimlerin asiri yapimi7.Antibiyotik hedefi enzimin kullanilmamasi; antibiyotik etkisinin bosa çikarilmasi
Dirençli Gram-negatif bakteri enfeksiyonlari
Günümüzde dirençli Gram-negatif bakteri enfeksiyonlarindan kastedilen Pseudomonas aeruginosa, Klebsiella pneumoniae, E. coli, Enterobacter ve Acinetobacter enfeksiyonlaridir (3,4). Hastane, özellikle yogun bakim birimi enfeksiyonu etkeni olarak en sik karsilasilan Gram-negatif bakteriler olan bu basiller, çogul antibiyotik direnci ve enfeksiyonlarinda yüksek ölüm orani ile önem tasir. Son yillarda Türkiye’de Acinetobacter, Enterobacter’e göre daha önde bir yogun bakim birimi enfeksiyonu etkeni konumuna gelmistir (5,6). Stenotrophomonas maltophilia ve Burkholderia cepacia da önemi giderek artan dirençli Gram-negatif bakterilerdir (3,4).