Öz

Giriş

Osteoporoz, kırık riskinde artış yapan, primer ya da sekonder nedenlerle ortaya çıkabilen, düşük kemik kitlesi ile karakterize bir iskelet hastalığıdır. Bu çalışmanın amacı, kliniğimize başvuran hastaların ne sıklıkta ve hangi nedenlerle sekonder osteoporoz tanısı aldığını, hastaların klinik özelliklerinin ve tedavi yanıtlarının değerlendirilmesidir.

Gereç ve Yöntem

Kronik hastalık nedeniyle izlenen, sekonder osteoporoz tanısı alıp en az iki yıl takip ve tedavi edilen 70 hasta çalışmaya dahil edildi. Hastaların klinik özellikleri, ek hastalıkları, kullandığı ilaçlar, laboratuvar testleri, Dual X-ray Absorbsiyometri (DXA) taraması ve manyetik rezonans görüntüleme sonuçları ve tedavi protokolleri değerlendirildi.

Bulgular

Hastaların ortalama yaşı 10,37±3,81 yıldı. Primer hastalığın (kronik hastalık) ortalama tanı yaşı 4,47±3,54 yıldı. Osteoporoz gelişme süresi ortalama 5,76±4,31 yıldı. Olguların 21’inde (%30) onkolojik, 15’inde (%21,5) romatolojik, 11’inde (%15,7) nefrolojik, 11’inde (%15,7) hematolojik, 4’ünde (%5,7) nörolojik hastalık ve 8’inde (%11,4) diğer hastalıklar tespit edildi. Hastaların 35’inde (%50) steroid, 16’sında (%22,9) steroid ve metotreksat (MTX), 10’unda (%14,3) MTX, 9’unda (%12,9) antiepileptik ilaç kullanım öyküsü vardı. Tedavi öncesi, ortalama vertebral DXA Z skoru -3,06±1,05 iken 1. yıl ve 2. yılda DXA z skorları sırasıyla -2,51±1,09 ve -2,16±1,15 idi. Tedavi öncesi ile 1. yıl ve 2. yıl DXA z skorları arasında anlamlı fark saptandı (p<0,01).

Sonuç

Çalışmamızda, çeşitli kronik hastalıkların ve tedavilerinin neden olduğu sekonder osteoporoz hastaları değerlendirildi. Tedavi ile, kemik mineral yoğunluğu ve klinik bulgularda anlamlı pozitif değişiklik saptadık. Sekonder osteoporoz hastalarının tanı, tedavi ve takip kılavuzlarının geliştirilmesi ve klinik pratikleri yönlendirmek için prospektif çalışmalarla daha geniş veri tabanlarının oluşturulmasına ihtiyaç bulunmaktadır.