Rotaviruslar bütün dünyada, çocukluk çagi gastroenteritinin en önemli etkenidir. Hemen hemen bütün çocuklar 2-3 yasina kadar bu virusla enfekte olurlar.Özellikle hijyen kosullarinin iyi oldugu gelismis ülkelerde bakteriyel etkenler daha az görüldügünden, rotavirusa daha sik rastlanir. Ortalama olarak bütün dünyada infant ishallerinin % 10-20si rotavirusa baglidir. Ülkemizde yapilan bir çalismada bu oran % 16.6 olarak bulunmustur. Sanilanin aksine, rotavirus çogunlukla dehidratasyonla seyreden agir diyare ve kusmaya neden olur. Dolayisiyla ishale bagli hastaneye yatislarda da etken olarak ilk sirada yer almaktadir. Dünya üzerinde yilda 5-10 milyon olarak hesaplanan ishale bagli çocuk ölümlerinin % 10-20si rotavirus kaynaklidir. Bu nedenle rotavirus gastroenteritini önleyebilecek bir asinin yaygin olarak kullanilmasi, milyonlarca çocugu ölümden kurtarabilecektir.Rotaviruslar reoviruslar ailesi içerisinde yer alan, 11 çift iplikçikli RNA segmentinden olusan bir genomu olan mikroorganizmalardir. Her bir gen segmenti tek bir protein sentezletir. Bunlarin çogunlugu yapisal proteinlerdir (2,3). Serotip spesifik immün determinantlar ise dis protein kabukta yer alan vp.3 ve vp.7dir. Serotipe spesifik nötralizan antikorlar ve immün cevap bu iki proteine karsi gelisir.Rotavirus insan yaninda, çok sayida memeli hayvanda da enfeksiyona neden olmaktadir. Ancak hayvan rotaviruslarinin insanda enfeksiyon olusturdugunu gösteren bir delil henüz bulunamamistir. En azindan alti farkli insan rotavirus serotipi tanimlanmistir. Bunlann içerisinde en sik rastlanan serotip 1, daha az siklikla da serotip 2 ve 3dür. Rotavirus genellikle \weaning\ döneminde, yani 6-24 ay arasinda agir gastroenteritlere neden olur. Bu donemin sonunda hemen hemen bütün çocuklarda parsiyel bir immünite ortaya çikar. Reenfeksiyonlar bundan sonra yaygin olarak görülür, ancak hafif veya subklinik seyreder.Rotavirusa karsi bagisiklik konusunda günümüzde hala anlasilamamis konular olmasina karsin, genel olarak barsak mukozasinda bulunan Ig A ve Ig G tipi antikorlarin koruyucu oldugu kabul edilmektedir. Yapilan çalismalarda rotavirus enfeksiyonundan sonra barsakta olusan antikor cevabinin aylarca devam ettigi ve reenfeksiyon sirasinda anamnestik bir cevap olarak, hizli bir antikor artisi oldugu gözlenmistir. Klinik olarak reenfeksiyonlarin hafif seyretmesi de bu immünolojik bulguyu desteklemektedir. Yapilan çalismalarda homotipik korunmayi saglayan anti-vp.3 ve anti-vp.7 antikorlarinin rolü oldukça iyi bir sekilde anlasilirken, heterotipik korunma, yani kros-immünite için önemli olan anti-vp.6 (iç kapsid) antikorlarinin önemi tam olarak saptanamamistir.

Rotavirus Asilari

Rotavirusa karsi asi gelistirmek için yapilan ilk çalismalar Jennerian bir yaklasimla baslamis, yani degisik hayvan rotaviruslari attenüe edilmistir. Bunun en onemli nedeni insan rotaviruslarinin hücre kültürlerinde üretilmesinin güçlügüdür. Bu amaçla iki sigir ve bir maymun rotavirusu çok sayida çalismada denenmistir.