Giris

Venöz port kateterleri uzun süreli antibakteriyel, antiviral tedavi, parenteral beslenme, kan transfüzyonu, evde tedavi uygulamalarina kolaylik saglamasi yani sira özellikle onkoloji ve hematoloji hastalarinda intravenöz kemoterapi uygulamasi amaciyla son yillarda siklikla kullanilmaktadir (1). Bu kateterlerin en önemli avantajlari vücut disinda kateter bölümünün olmamasi, enfeksiyon oraninin düsük olmasi ve hastanin fiziksel aktivitesine izin vermesidir (2). Venöz port kateterlerinin implantasyonu ve kullanilmasi sirasinda bazi komplikasyonlar gelisebilmektedir. En sik karsilasilan venöz port komplikasyonlari tromboz, enfeksiyon ve kateter tikanmasidir (3). Kateter ucunun etkisine bagli supraventriküler tasikardi (SVT) literatürde nadir bildirilen bir komplikasyondur. Biz burada venöz port kateteri implantasyonu sonrasinda dirençli SVT ataklari gelisen ve kateterin yerlesiminin degistirilmesiyle SVT ataklari sonlanan bir olguyu sunmayi amaçladik.

Olgu

On yasinda T hücreli akut lenfoblastik lösemi tanisi ile kemoterapi uygulanan hastaya venöz port kateteri implantasyonu yapildi. Implantasyon öncesinde hastanin fizik muayenesi ve laboratuvar incelemeleri normaldi. Elektrokardiyografisi (EKG) normal sinüs ritmi, kalp hizi 85/dakika ve normal aks idi. Ekokardiyografik inceleme bulgulari normaldi. Venöz port kateteri implantasyonundan 2 saat sonra hastada çarpinti yakinmasiyla birlikte kendiliginden sonlanan kisa süreli tasikardi atagi monitörde gözlendi. Daha sonra hastanin aralikli olarak kalp hizinin 200-250/dakika oldugu tasikardi ataklari olmaya devam etti. Bu ataklarin bir tanesinde çekilen EKG’de kalp hizinin 215/dakika oldugu kisa PR mesafeli tasikardi görüldü (Resim 1). Hastanin islem sonrasinda posteroanterior akciger grafisinde venöz port kateter ucunun sag atriyum içinde oldugu görüldü (Resim 2). Port kateterinin yerlesimini degerlendirmek için yapilan ekokardiyograifide kateter ucunun 2 cm’li kisminin sag atriyum içerisinde ve haraketli oldugu saptandi (Resim 3). Bunun üzerine kateterin ucu süperior vena kava ile sag atriyum birleskesinde olacak sekilde kateter 4 cm geri çekilerek pozisyonu yenilendi (Resim 4). Geri çekme islemi sonrasinda hastada tasikardi atagi izlenmedi.

Tartisma

Implante edilebilir venöz port kateterleri periferik vasküler ulasimin sinirli oldugu hastalarinda, kisa süreli geçici veya kalici tünelli venöz kateterlerin yerini almistir (1,2). Ancak port kateteri implantasyonu invaziv bir islem oldugundan islem sirasinda ve sonrasinda birçok komplikasyon olusabilir. Venöz kateter yerlestirilmesi sirasinda, kateter ucunun vena kava süperior alt 1/3’ünde veya vena kava süperior ile atriyumun bileskesinde olmasi önerilir. Venöz port kateter ucunun bu lokalizasyonlarda olmamasi kateter malpozisyonu olarak adlandirilir. Kateter ucunun sag atriyum veya ventrikülde olmasi kardiyak aritmi, tromboz, perforasyon veya tamponad gelismesine neden olabilir (3,4). Aritmiler venöz kateter yerlestirilmesi sirasinda siklikla meydana gelir. Stuart ve ark.’nin (4) 51 eriskin hastada yaptigi çalismada %41 oraninda atriyal aritmiler ve %25 oraninda degisik derecelerde ventriküler ektopi bildirilmistir. Soonq ve ark. (5) çocuklarda intrakardiyak yerlesen 104 venöz kateter olgusundan 32’sinde (8) kardiyak aritmi (31 olguda prematüre ventriküler kontraksiyon ve bir hastada SVT) bildirmislerdir (5). Bu olgularin tümünde kateter ucunun ventrikül içerisine yerlestigi görülmüstür. Yavascan ve ark.’nin (6) bildirdigi 15 yasinda bir kronik böbrek yetmezligi hastasina venöz kateter takildigi sirada SVT gelistigi, kateter ucunun 1 cm geri çekilmesi ve adenozin uygulanmasi ile tasikardinin durduruldugu bildirilmistir. Bu olguda SVT’nin kateterin atriyal duvari irrite etmesiyle indüklendigi düsünülmüstür (6). Lucas da Silva ve Waisberg (7) olgusunda ise 14 yasinda septik sok nedeniyle kateter takilan bir hastada islem sirasinda SVT gelistigi, vagal manevralar ve adenozine dirençli oldugu, senkronize kardiyoversiyon ile normale döndügü bildirilmistir. Hacking ve ark. (8) iki çocuk olguda periferik kateter takildiktan sonra ortaya çikan pozisyonel (sol yan pozisyonda) ventriküler tasikardinin kateterlerin geri çekilmesi ile tedavi edildigi bildirmislerdir (8). Bizim olgumuzda da kateter takildiktan sonra ortaya çikan ve kateterin geri çekilmesiyle sonlanan SVT ataklarina, hastada mevcut olan bir aksesuar yolu kullanan ve kateter ucunun olusturdugu ektopik atimlar nedeniyle gelisen reenterant tasikardinin yol açtigi düsünülmüstür. Ancak hastanin yakinmasi olmamasi nedeniyle ileri elektrofizyolojik tetkik planlanmamistir. Sonuç olarak, nadiren ortaya çiksa da venöz kateter yerlestirme islemi sonrasinda atriyal ve/veya ventriküler aritmiler ortaya çikabilecegi akilda tutulmalidir. Bu tip tasikardiler özellikle o ana kadar ortaya çikmamis aksesuar yol varliginda sik tekrarlayici özellik gösterebilirler. Tedavide kateter ucunun geri çekilerek atriyumdan uzaklastirilmasi etkili olabilir. Etik Hasta Onayi: Çalismamiza dahil edilen tüm hastadan bilgilendirilmis onam formu alinmistir. Hakem Degerlendirmesi: Editörler kurulu ve editörler kurulu disinda olan kisiler tarafindan degerlendirilmistir. Yazarlik Katkilari Cerrahi ve Medikal Uygulama: Tamer Yoldas, Mehmet Onur Çandir, Konsept: Utku Arman Örün, Selmin Karademir, Dizayn: Seyma Kayali, Veri Toplama veya Isleme: Mehmet Onur Çandir, Tamer Yoldas, Analiz veya Yorumlama: Selmin Karademir, Utku Arman Örün, Literatür Arama: Ilker Ertugrul, Tamer Yoldas, Yazan: Tamer Yoldas. Çikar Çatismasi: Yazarlar bu makale ile ilgili olarak herhangi bir çikar çatismasi bildirmemistir. Finansal Destek: Çalismamiz için hiçbir kurum ya da kisiden finansal destek alinmamistir.